تز های کرونایی پروفسور سوئدی - وبلاگ تاج

به گزارش وبلاگ تاج، سوئد به عنوان یکی از پیشرفته ترین کشور های اسکاندیناوی نتوانسته است، بیماری کرونا را مهار کند. این شاید یکی از عجیب ترین اتفاقات جهان باشد؛ چراکه این کشور عمدتا در زمینه مسائل بهداشتی زبانزد دیگر کشور ها است؛ اما چرا این کشور نتوانسته از مهار این بیماری همچون سایر کشور های اسکاندیناوی برآید، سوالی است که نیویورکر در یک گزارش مفصل به قلم مالوری پیکت، به آن پاسخ می دهد:

در یک بعد از ظهر غم انگیز در ماه مارس سال 2020 بود که آنجلیکا ژولاربوپرستار حاضر در دفتر خود در یک دبیرستان در استکهلم با دانش آموزی روبه رو شد که از سردرد شکایت داشت. ژولاربو، مادر چهار فرزند که تعیینه اش استفاده توام از سخت گیری ها و مهربانی، همچون سایر پرستار ها است. در ماه گذشته که کووید-19 در حال سرک کشیدن به نقاط مختلف اروپا بود، مدارس سوئد، اما همچنان باز بودند. همان طور که ژولاربو دولا شد تا دمای دانش آموز را بسنجد، او سرفه ای کرد و گفت: اوه! شاید بهتر باشد به شما بگویم که پدر و مادرم کرونا دارند. ژولاربو به دانش آموز دستور داد که سریعا به خانه بازگردد. او گفت: برای برداشتن کیفت هم به کلاس برنگرد. می گوییم کسی برای تو آن را بیاورد.

چهار روز بعد، ژولاربو کار خود را با تب و سردرد آغاز کرد. او می گوید: من افرادی را که واقعا بیمار هستند و درد سختی تحمل می نمایند، درک می کنم. من واقعا می خواستم بمیرم. او آنقدر خسته بود که نتوانست چند روز از اتاقش بیرون برود. یک روز صبح که او منتظر بود فرزندانش به مدرسه بفرایند، برای خود چای درست کرد و روی مبل نشست؛ اما ناگهان با صدای سر و صدای آن ها که به خانه بازگشته بودند، از خواب برخاست و چای نیز سرد شده بود.

چند روز بعد، وقتی او از شر آن دو نشانه کرونا (سردرد و تب) راحت شد، به محل کار خود بازگشت. اما یک هفته بعد دوباره سر درد و تب به سراغش بازگشتند. او به من گفت: بسیار ترسیده بودم که نکند در اداره افراد دیگر را هم مبتلا نموده باشم.

بیماری ژولاربو در یک زمان مهم برای سوئد رخ داد. در حالی که قرنطینه، منع رفت و آمد، ممنوعیت سفر در سایر نقاط جهان رواج داشت، رستوران ها، فروشگاه ها، بارها، موزه ها، مهدکودک ها و مدارس ابتدایی سوئد همه باز بودند. مردم به کار در خانه و کاهش مسافرت تشویق می شدند؛ اما هر دو اختیاری بودند. ماسک زدن به کسی توصیه نمی گردد و استفاده از آن هم به ندرت صورت می گیرد. خانوار ها هم به راحتی می توانند با هم رفت و آمد داشته باشند. تا انتها ماه مارس، حتی مهمانی های حدبیشتر پانصد نفره هم مجاز بودند. مردی که پشت پاسخ به گسترش ویروس کرونا در سوئد قرار گرفته است، کسی جز آندرس تگنل، ویروس شناس معروف این کشور نیست. تگنل در سال 1995 در زییر، زمانی که اپیدمی ابولا در آفریقا شایع شده بود، حضور داشت و قبل از اینکه به استخدام در آژانس بهداشت عمومی سوئد درآید، در سال 2013 به عنوان متخصص بیماری های عفونی برای اتحادیه اروپا خدمت کرد.

قانون اساسی سوئد به سازمان های دولتی استقلال فوق العاده ای می دهد؛ بنابراین تگنل و آژانس بهداشت عمومی مسوول اصلی پاسخ ویروس کرونا در سوئد هستند؛ اما طبق قانون اساسی، دولت قدرت کمی برای اعمال محدودیت ها دارد. تگنل که 64 ساله و قد بلند است، همیشه از عینک گرد استفاده می نماید. او اغلب می گوید به قرنطینه اعتقادی ندارد و شواهد ضعیفی وجود دارد که نشان دهد استفاده از ماسک نجات بخش است. موضع وی بسیار حیرت انگیز است و وی را از اجماع علمی جدا می نماید؛ اما او هنوز معتقد است که اگر سایر کشور ها به جای سیاست مداران توسط متخصصان راهنمایی می شدند، بیشتر کشور ها سیاست هایی مانند سوئد در پیش می گرفتند.

باقی جهان هاج و واج مانده است. لیبرال های آمریکایی از اینکه کشور گرتاتونبرگ این همه از نظر علمی عقب افتاده است، شوکه شده اند. فعالان دست راستی در مینه سوتا در تظاهرات قرنطینه، از پلاکارد هایی استفاده می نمایند که روی آن نوشته است: مثل سوئد باشید.

در داخل این کشور، تگنل به نمادی از فلسفه استثناگرای سوئدی تبدیل شده است و اعتقاد بر این است که او بیش از حد خشک، سرسخت و منطقی است. هوادارانش او را به دلیل تسلیم نشدن در برابر این وحشت سیاسی می ستایند. حتی استفاده از ماسک در سوئد به عنوان نشانه ضد علم بودن تلقی می گردد. ژولاربو دوستان و همکاران زیادی دارد که به کووید-19 مبتلا شدند و مورد وی سخت بود. من ژولاربو را در کلوب هواداران آندرس تگنل در فیس بوک پیدا کردم که محتوای آن چیزی جز احترام به این دانشمند سوئدی نیست. در این صفحه عکسی از تی شرت هایی وجود دارد که صورت تگنل را نشان می دهند و یک شکلک شکلاتی در تصویر او دیده می گردد و یک پوستر از صورتش که در بالای آن از این عبارت ها استفاده شده است: دست های خود را بشویید. ژولاربو به من گفت: من ترجیح می دهم به جای نخست وزیری که در مورد مسائل بهداشتی و پزشکی چیزی نمی داند، حرف مفت می زند، متخصصان پزشکی در این زمینه حرف بزنند و تصمیم بگیرند.

او تنها شخص در گروه نیست که ویروس کرونا گرفته است. استفن هوگمارک 53ساله که در یک شرکت تهیه و فراوری نرم افزار کار می نماید، به همراه خانواده اش وقتی که از یک برنامه اسکی در شمال ایتالیا به کشور بازمی گشتند، کرونا گرفت. او اخیرا با یک دوست قدیمی که با سیاست های سوئد در این زمینه مخالف است، درگیری داشته است. او می گوید: مردم به سوئد نگاه می نمایند و فکر می نمایند اینجا فاجعه اتفاق افتاده است؛ اما این طور نیست. ویکتوریا الینیوس، یک متخصص زیبایی و 47ساله که در اوایل بیماری پاندمی بیمار شد و نتوانست هفته ها کار کند و حتی موجب شد تا کارش را از دست بدهد، می گوید: من تست کرونا ندادم؛ اما فکر می کنم خودش بود. با این وجود او فکر می نماید که سیاست های تگنل کشور را از هزینه های سرسام آور قرنطینه و ورشکستگی و رکود گسترده نجات داده است.

او تصریح می نماید: در ابتدا من تگنل را دوست نداشتم. اما هرچه بیشتر از او شنیدم و هر چه می گذشت، بیشتر عاشقش شدم. ژولاربو هم اکنون با بیمارانی که از عوارض طولانی مدت کووید-19 رنج می برند، در واحد توانبخشی بیمارستانی در اسکیلستونا در هفتاد مایلی غرب استکهلم کار می نماید. او خود نیز از عوارض طولانی مدت کووید-19 از جمله زود خسته شدن رنج می برد.

او می گوید: هیچ وقت به این سرعت خسته نمی شدم. ناگهان به گونه ای دچار خاموشی می شوم که گویی به من شلیک نموده اند. برایم مهم نیست که بچه هایم به موقع به مدرسه می فرایند یا نه. اصلا هیچ چیز اهمیتی پیدا نمی نماید. با این حال او به نحوه اداره ویروس کرونا در آژانس بهداشت عمومی در سوئد افتخار می نماید.

او تصریح می نماید: آن ها خوب بودند. آن ها دوره نیفتادند تا ببینند بقیه چه می گویند. ژولاربو این زمستان به من پیامک فرستاد. او نوشته بود: من نگرانت در ایالات متحده هستم. کشورت بدجور درگیر شده است. بیشتر زمستان همسرم که از قضا سوئدی است، با خانواده اش به وسیله فیس تایم در سوئد صحبت می کرد. اوایل پاندمی، این تماس ها مانند پنجره هایی عمل می کردند که زندگی عادی را زنده نگه دارند و استفاده از این نوع تماس ها بی وقفه ادامه داشت. در سوئد، اما بچه ها مهمانی های تولد خود را برپا می کردند و با اجازه والدین نیز شب ها در خانه های یکدیگر می ماندند. عظیمسالان در رستوران ها و بار ها با هم ملاقات می کردند. یکی از دوستان ویدئویی از یک کلاس ورزشی در استکهلم ارسال کرد که بیست نفر در یک فضای بسته ورزش می کردند و نفس می کشیدند. پدر همسرم که در دهه هفتم زندگی اش است و از یک بیماری ریوی رنج می برد که آن به این معنی است اگر وی ویروس کرونا بگیرد، احتمالا فوت خواهد نمود، در این برنامه ها راحت رفت و آمد داشت. در حالی که من و همسرم در کالیفرنیا در خانه مانده بودیم، پدرشوهر و مادرشوهرم، همچنان بیرون می رفتند و آزادانه خرید می کردند و بدون ماسک با دوستانشان ملاقات داشتند. آن ها افراد بی اطلاع و بی پروایی نبودند. پدرشوهرم مهندس بازنشسته است و هر روز صبح روزنامه می خواند و ما همیشه در زمینه سیاست با یکدیگر هم نظریم. با این حال هر بار که پیشنهاد می کردیم هنگام حضور در بار باید از ماسک استفاده کند، روح بدبینی اش غالب می شد و با ما مخالفت می کرد. پدرشوهرم اخیرا با دکتر ریه خود که یک پزشک ارشد در یکی از بیمارستان های برتر این کشور است، صحبت نموده بود و توصیه او این بود که تنها به این دلیل ماسک بزند که مردم فکر نمایند او مریض است تا این گونه مردم از او فاصله بگیرند. پدر شوهرم حالا تنها به دلیل همین فلسفه از ماسک استفاده می نماید. یک فرد سالم در سوئد می تواند ماسک بزند. در ماه اکتبر مادرشوهرم به من گفت: مردم به کسی که ماسک زده باشد به گونه ای نگاه می نمایند که انگار موجودی عجیب و غریب دیده اند.

آژانس بهداشتی سوئد به مردم گفته است که شواهد کافی مبنی بر جلوگیری از ورود ویروس کرونا با ماسک وجود ندارد. تگنل در ماه مارس، با افزایش موارد، از رویکرد نه چندان سخت گیرانه این کشور رونمایی کرد. ایمیل های داخلی که توسط روزنامه نگار مستقل امانوئل کارلستون به دست آمده است، نشان می دهد دولت در حال آنالیز این بوده است که آیا این استراتژی می تواند منجر به مصونیت گسترده تر گردد. در تاریخ 14 و 15 مارس، در یک تبادل ایمیلی بین تگنل و رئیس آژانس بهداشت عمومی فنلاند، تگنل پیشنهاد نموده است که باز نگه داشتن مدارس می تواند به جوانان و افراد سالم یاری کند تا زودتر به ایمنی برسند. اما همکاران فنلاندی وی خاطرنشان کردند که مدل های آن ها نشان می دهد که تعطیلی مدارس میزان آلودگی در افراد مسن را 10درصد کاهش داده است. تگنل، اما پاسخ داده است که 10 درصد آیا ارزشمند است؟

با این حال، به نظر می رسد سوئد در راهبرد نهایی خود به وسیله ترکیبی از نتایج غیرمعمول علمی، عمل گرایی و folkvett که یک مفهوم خاص سوئدی از عقل سلیم است، بهره برده است. هیچ متخصص اپیدمیولوژی فکر نمی کرد که خودقرنطینگی باید یک راه چاره طولانی مدت باشد.

دیوید نابارو، مشاور دیرینه سازمان ملل و یکی از فرستادگان ویژه سازمان بهداشت جهانی در مورد کووید-19 به من گفت: قرنطینه یک اقدام موقتی است برای اینکه شما زمان بخرید.، اما بیشتر کشور ها قادر به کنترل ویروس نشدند و تصمیم گرفتند قرنطینه ها را تا زمانی که واکسن دردسترس نباشد، رها نمایند. به نظر می رسد این موضوع (قرنطینه) برای تگنل قابل تحمل نبود. او همچنین استفاده از ماسک را محدود کرد. یک سال پیش، مطالعات اندکی روی تاثیر ماسک بر جلوگیری از انتشار ذرات ویروسی و گسترش ویروس در جامعه اجرا شده بود و ترتیب دادن آزمایش های کنترل شده به دلایل منطقی و اخلاقی سخت بود. طی شیوع پاندمی شواهد، اما نشان داد که استفاده از ماسک لازم است.

تجزیه و تحلیل اجرا شده در مورد استفاده از ماسک در شهر های آلمان نشان می دهد که ممکن است حدود 45درصد از عفونت های ناشی از کووید-19 را کاهش دهد. مطالعه دیگری که در ایالات متحده درخصوص استفاده از ماسک اجرا شده، نشان داده است در ایالت هایی که دستور به استفاده از ماسک اجباری بوده است، رشد عفونت ها 2درصد کمتر بوده است. تا آوریل 2020 سازمان بهداشت جهانی، مرکز کنترل بیماری و سایر گروه ها به این نتیجه رسیدند که شواهد کافی برای اجباری شدن ماسک وجود دارد. مرکز کنترل بیماری اکنون قاطعانه نتیجه گرفته است که داده های تجربی و اپیدمیولوژیک نشان می دهد استفاده از ماسک در کاهش شیوع بیماری موثر است.

با این حال تگنل هنوز ناباور است. در آوریل، 2020، او نامه ای به مرکز کنترل بیماری ها اروپا نوشت و خواهان آن شد که توصیه به استفاده از ماسک برداشته گردد. او نوشت: استدلال و شواهد تاثیر استفاده از ماسک برای محدود کردن افراد ناقل بدون علامت تعیین نیست. استدلال های اجرا شده از نظر وی قانع نماینده نبوده اند. با این حال همان طور که راهبرد سوئد در برخورد با این بیماری بسیار جلب توجه می کرد،

سخنان یوهان گیزکه، رئیس سابق اپیدمیولوژی سوئد در تبادل نظر با یک کانال یوتیوبی به نام Unherd بسیار شوک برانگیز است. او مصر است که میزان کشته های ناشی از کرونا بسیار بسیار کمتر از آن چیزی است که رسانه ها می گویند.

او می گوید: من فکر می کنم نرخ آن مثل یک آنفلوآنزای شدید در حد یک دهم درصد باشد. بعدا یک مطالعه توسط آژانس بهداشت عمومی سوئد نشان داد که این میزان در استکهلم حداقل 6برابر بیشتر است. با این حال وی تاکید دارد که تفاوت سیاست های سوئد و سایر کشور ها در این است که دولت سوئد در اوایل ژانویه تصمیم گرفت اقداماتی که باید علیه پاندمی انجام دهد، مبتنی بر شواهد قوی باشد.

او تصریح می نماید: هنگامی که تدابیر سایر کشور ها را که اکنون در حال پیگیری است، مورد آنالیز قرار می دهید، متوجه می شوید که تعداد بسیار کمی از آن ها دارای شواهد و مدارک قوی هستند که نشان دهنده این اقدامات موثر بوده است.

تگنل می گوید که وی با همتایان خود در انگلیس که به همین ترتیب محدودیت های سبک را برنامه ریزی می کردند، در تماس نزدیک بوده است. اما موارد در انگلیس به سرعت در حال افزایش بود. در شانزدهم مارس، دانشمندان کالج امپریال لندن مقاله ای را با تکیه بر یک مدل اپیدمیولوژیک منتشر و در آن پیش بینی کردند اگر یک قرنطینه سفت و سخت صورت نگیرد، بیش از پانصدهزار انگلیسی بر اثر عفونت های قابل پیشگیری ناشی از کووید-19 می میرند. یک هفته بعد، بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا بیان کرد که دولت او مدارس، بار ها و رستوران ها را تعطیل خواهد نمود و در این راستا همگام با بقیه اروپا است.

هنگام صحبت با تگنل، در ماه آگوست، او به من گفت: این کمی ناامید نماینده بود. ما واقعا امیدوار بودیم که بتوانیم با هم از پس این بحران برآییم. سوئد کشوری 10میلیون نفری است. تقریبا به اندازه لس آنجلس جمعیت دارد و تقریبا 20درصد سوئدی ها در استکهلم که عظیم ترین شهر این کشور است، زندگی می نمایند.

در آوریل سال 2020، یک نسخه از یک مقاله چاپ شده توسط محققان دانشگاه اوپسالا که با استفاده از مدل کالج امپریال نوشته شده بود، پیش بینی کرد که با این استراتژی سوئد، 50درصد سوئدی های مستعد بیماری، در طی سی روز آینده آلوده می شوند، در نتیجه بیش از 80هزار مرگ تا ژوئیه خواهیم داشت. در آن بهار ویروس بدون کنترل در سوئد آغاز به رشد کرد. آمار ها همین طور بالا می رفت.

تگنل گفت: منظورم این است که شما همیشه امیدوار هستید و فکر می کنید که باشد این همان چیزی است که باید از آن عبور کنید.، اما با این راهبرد ها سرانه تلفات سوئد در اروپا به بالاترین حد رسید. به همین منظور در نهایت اصلاحاتی در راهبرد ها صورت گرفت. مثلا ملاقات ها از خانه سالمندان تا 30 مارس ممنوع شد. مردم اجازه نداشتند گردهمایی های بیش از 50 نفره داشته باشند. تگنل به من گفت که تعداد کشته ها بر قلب او سنگینی می نماید. او توضیح داد: من فکر می کنم این یک ناامیدی و احساس شکست عظیم برای ما بود.، اما او راهبرد خود را درست تلقی و بر آن اصرار می نماید: یک سال بعد مرا قضاوت کنید.