نانی که کرونا آجر می نماید - وبلاگ تاج

به گزارش وبلاگ تاج، دستفروشان و کارگران روزمزد مازندران این روزها به دلیل تعطیلی مشاغلشان ناشی از شیوع ویروس کرونا در تنگدستی سخت قرار گرفته و توجه به این قشر را به یک ضرورت و اولویت مهم تبدیل نموده است.

به گزارش وبلاگ تاج آنلاین، ویروس ناخوانده کرونا که نخستین بار در هزاران کیلومتر آنسوتر در استان ووهان چین مشاهده شد، از ابتدای اسفند ماه سال گذشته با عزیمت به استان مازندران به بلایی خانمان سوز تبدیل شده است.

بلایی که با وجود تاثیرات گسترده و فراگیر ، بیشترین ضربه را به اقشار آسیب پذیر و کم درآمد جامعه مازندران وارد کرد که در صدر جدول آن کارگران روزمزد و فصلی و همچنین دستفروشان قرار دارند که اقتصاد و معیشت آنها بر اساس شانس و توفیق کار روزانه تامین می گردد. کارگرانی که در مشاغلی همچون کارهای ساختمانی، چیدن میوه از باغات ، فعالیت روزانه در شالیزارها و کشتزارها، دستفروشی کنار خیابان و بازارهای محلی و دیگر فعالیت های روزمره اشتغال دارند.

البته میزان اثرگذاری ویروس کرونا بر اقشار آسیب پذیر مازندران بی ارتباط با ساختار مالی استان نیست ، زیرا مازندران با وجود توفیقات فزاینده توسعه ای در سال های اخیر و فراوریات صنعتی گسترده همچنان کارگری و دستفروشی (یا همان اشتغال روزانه و روزمزد) بخش قابل توجهی از اشتغال استان را شامل می گردد.

به طوری که بر اساس آمارهای غیر رسمی از حدود 2 میلیون جمعیت دارای سن اشتغال مازندران ، حدود 30 درصد به عنوان کارگران روزمزد و دستفروش امرار معاش می نماید که جمعیت زیادی است.

عمده فعالیت مشاغل روزانه مازندران فصلی و مربوط به زمان و ایام خاص می گردد که معمولا درآمد سالیانه آنها را شامل می گردد. به عبارت دیگر این مشاغل باید در کوتاه مدت خرج تمام سال یک خانواده را تامین و شکمشان را پر نمایند.

به واسطه وابستگی بخش قابل توجه اقتصاد مازندران به صنعت توریستی و بازارهای محلی، کارگران فصلی نیز بیشتر درآمد خود را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از توریستی دریافت می نمایند که اواخر فصل زمستان و شروع بهار با ورود میلیون ها مسافر و توریست به مازندران اوج درآمدزایی را برای این قشر تامین می نماید.

با وجود اینکه درحال حاضر بیشترین اشتغال کارگران روزمزد مازندران از توریستی که اکنون باید در اوج باشد، ارتزاق می گردد، متاسفانه به دلیل شیوع ویروس کرونا حدود 2 ماه این شاهرگ مالی بریده شده است.

حال کارگران روزمزد و دستفروشان مازندران سرگردان از انبوه مسائل مالی و شغلی که فعلا کرکره آن پایین کشیده شده بدون هیچ درامدی باید مخارج خانواده را تامین نمایند.

کاسه پر از چه کنم در دست کارگران مازندران

جعفر صیادی، یکی از کارگران روزمزد و میدانی بابل به خبرنگار ایرنا گفت: از روزی که کرونا وارد مازندران شد کسب و کار ما هم کاملا تعطیل شده است و اکنون بیکار بیکار شدیم.

وی که صاحب چهار فرزند است ، اضافه کرد: به جز هفته نخست اسفند که هنوز کرونا آنقدر جدی گرفته نشده بود، در یک ماهه گذشته هیچ کارفرمایی به سراغ ما نیامده زیرا تمامی کارهای ساختمانی تعطیل شده اند.

صیادی که اشک از چشمانش سرازیر شده بود؛ ادامه داد: همواره نزدیک عید کار و بار خوب بود و به فرزندانم قول عیدی داده بودم ، اما یهویی با ورود کرونا همه چیز بهم ریخت.

وی با اشاره به این که تقریبا به هرکاری مشغول است گفت: کارهای ساختمانی ، شالیزاری ، اسباب کشی ، تمیز کردن خانه ، پرتقال چینی (چیدن مرکبات) و کارهای کشاورزی از جمله کارهایی است که انجام می دهم.

به گفته این کارگر روزمزد ، با وجود این که می داند نباید خارج از خانه باشد و کار وبار تعطیل است ، اکنون یک ماه است که هر روز به امید یافتن شغل روزانه از خانه خارج می گردد تا حداقل در خانه نماند.

صیادی در خصوص بسته معیشتی گفت: در تلویزیون و اخبار شنیدم که می خواهند بسته معیشتی بدهند اما هنوز چیزی به حساب یارانه ما واریز نکردند که زندگی را خیلی سخت نموده است.

او گفت که یکماه گذشته را با قرض و قوله از بستگان و اهالی محل گذرانده است و اکنون دیگر از آنها نیز نمی تواند قرض کند.

سمیه رنجبر، یکی از بانوان دستفروش آمل که انواع فراوریات خانگی را هر روز بساط می نماید، گفت: با وجود اینکه با ورود کرونا تقریبا بازار ها را تعطیل کردند ، اما تا یک هفته قبل از عید مشغول بودیم و با وجود کسادی بازار آب باریکه ای بود.

وی با اشاره به این که فرزندانش همه کارگر بوده و سرو سامان گرفته اند ، گفت: من و شوهر پیرم که 2 راس گاو دارد، زیاد خرج نداریم اما همین دستفروشی یاری خرج بزرگی برای ما است .

این بانوی آملی که به گفته خودش ، دخترانش را با همین درآمد دستفروشی به خانه بخت فرستاده است ، اضافه کرد: کرونا زندگی را برای ما و همه دستفروشان و کارگران سخت نموده است و هیچ حمایتی هم از جایی تا به امروز به ما نرسید.

این دستفروش با اشاره به این که شاید زندگی برای کارمندان سخت نشده باشد، اضافه کرد: اما برای ما که روزی با طلوع آفتاب تعیین می گردد، تعطیلی بازار و سخت گیری های بهداشتی فشار زیادی وارد کرد.

فقدان متولی و رنج بی خاتمه کارگران روزمزد

نخستین مشکل کارگران روزانه مازندران عدم وجود متولی مستقیم برای رسیدگی به مسائل آنها است. با وجود نهادهای های مختلف حمایتی و مدیریتی که پس از انقلاب برای اقشار آسیب پذیر ایجاد شده است ، اما تا به امروز هیچ نهادی به صورت مستقیم تولیت و مسئولیت رسیدگی به این قشر را نپذیرفته و نمی پذیرد.

البته در وجه منفی داستان غم انگیز مشاغل روزمزد که مربوط به جمع آوری و برخورد قهری با آنها می گردد دستگاه های مختلفی از شهرداری ها ، شورای تامین ، دستگاه قضا تا نیروی انتظامی متولیان امر هستند که در لفظ ساماندهی با این قشر برخورد می نمایند.

اما در شرایط بیکاری و بی رونقی و همچنین شرایط کنونی کرونایی که منجر به تعطیلی مشاغل روزانه مازندران شده است ، هیچکس مسئولیتی بر عهده نمی گیرد و به داد آنها نمی رسد. مهم ترین دلیل فقدان پوشش نهادی مشاغل روزانه عدم بیمه کارفرمایی این افراد است که آنها را از نعمت پوشش حمایتی 2 نهاد مهم کارگری یعنی اداره تعاون ، کار و رفاه اجتماعی و تامین اجتماعی محروم می نماید.

به طور دقیق تر بیش از ضعف نهادی در این زمینه ، می توان به ضعف قانونی پوشش کارگران فصلی اشاره نمود که به دلیل خلاء قانونی مانع پوشش قوانین کارگری بر آنها می گردد. البته در سالهای منابعی همچون بیمه روستایی و عشایری و دیگر انواع بیمه برای مشاغل روزمزد پیشنهاد شده است اما دراین بخش نیز ضعف های بزرگی وجود دارد.

حال که ویروس کرونا شاهرگ معیشتی مشاغل کارگران روزمزد را قطع نموده است به صورت کاملا قانونی هیچ نهاد تعیینی برای حمایت این گروه وجود ندارد و نمی توان کسی را جوابگو دانست.

مدیرکل تعاون ، کار و رفاه اجتماعی در اینباره گفت: ساماندهی کارگران میدانی و دستفروشان با شهرداری ها است و منظور از ساماندهی شناسایی ، رسیدگی اجتماعی و مدیریت این اقشار است.

کامران اصغری در پاسخ به اینکه متولیان رسیدگی به معیشت کارگران فصلی کیست، گفت: هیچ دستگاهی نباید از مسئله اشتغال و بیکاری شانه خالی کند، همه دستگاه ها باید برای این موضوع پای کار باشند.

وی با بیان اینکه نباید تصور کرد وزارت کار متولی اصلی اشتغال زایی و بیکاری است، اضافه کرد: ماهیت وزارت تعاون و کار تسهیل گری، تقویت ، راهگشایی و رابط اشتغال است با این حال ما نیز مسئولیتی در قبال کارگران به خصوص کارگران فصلی و روزمزد داریم و از این تکلیف نمی توانیم شانه خالی کنیم.

مدیرکل تعاون استان مازندران گفت: در شرایط فعلی متولی اصلی معیشت کارگران را دولت بر عهده گرفته و برنامه های معیشتی متعددی دارد که به دلیل درگیری با ویروس کرونا اندکی زمانبر خواهد بود.

اصغری گفت: به دلیل اینکه کارگران روزمزد از بیمه کارفرمایی و یا خویش فرمایی نیز برخوردار نیستند هم نمی توان آنها را تحت پوشش بیمه بیکاری تامین اجتماعی قرار داد که این مسئله یکی از مسائل قانونی است.

وی به شرایط دستفروشان نیز اشاره نمودو گفت: اداره کل صنعت و معدن و تجارت به عنوان متولی بازار مسئولین این قشر را بر عهده دارد که البته رسیدگی معیشتی آنها نیز شامل همان بسته های معیشتی دولت خواهد بود.

تمرکز بر فراوری صنعتی و فراموشی کارگران روزانه

پیش تر بارها خبرگزاری ایرنا پیگیر دستیابی به آمار کارگران فصلی و روزانه مازندران شد که از سوی مسئولان به دلیل اینکه تا به امروز جمع آوری نشده و کسی نیز به سراغ تعداد و شرایط این افراد نیامده بود هنوز تعیین نیست که همین موضوع نشان دهنده گمنامی این قشر است.

مدیرکل تعاون ، کار و رفاه اجتماعی مازندران حرکت در جهت توسعه صنعتی، کشاورزی و فناوری را عامل اصلی فراموشی کارگران فصلی در استان دانست که تا حدودی ذهن همه در توجه به کارگران فصلی مازندران را که سابقه ای قدیمی در اقتصاد استان دارند منحرف نموده است.

اصغری اضافه کرد: سال 97 در زمان محمد اسلامی استاندار سابق مازندران برنامه هایی برای ساماندهی و بیمه کارگران فصلی مطرح شد که به همان دلایل قبلی یعنی تمرکز بر توسعه صنعتی و اشتغال در حوزه های دیگر بی ثمر ماند.

خبر خوش یا وعده ای دیگر؟

روز گذشته معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مازندران اظهار داشت که به دستور استاندار تمامی دستفروشان و کارگران روزمزد برای برخورداری از بسته معیشتی دولت معرفی خواهند شد.

مهدی رازجویان گفت: تصمیم داریم به دلیل آسیب به اقشار کم درآمد ناشی از شیوع ویروس کرونا تمامی کارگران روزمزد یا میدانی و دستفروشان سطح استان را برای برخوداری از بسته معیشتی دولت معرفی کنیم.

وی با اشاره به اینکه سرشماری و ثبت تعیینات این کارگران و دستفروشان به تمامی شهرداری های ابلاغ و تکلیف شده است گفت: در روزهای آینده اطلاعات این کارگران جمع بندی خواهد شد و در اسرع وقت برای دریافت بسته معیشتی معرفی می شوند.

به گفته معاون استانداری مازندران این قشر از جامعه اولویت نخست برای دریافت یاری معیشتی هستند زیرا منابع درآمدی آنان فصلی و به شدت آسیب پذیر است .

حال سوال اینجاست که آیا کارگران روزمزد و دستفروشان مازندران که صدها سال اقتصاد خرد این دیار را گردانده اند اکنون می توانند به بسته معیشتی دلخوش باشند یا اینکه با فروکش کردن ویروس کرونا باز هم زیر گرد فراموشی از اولویت ها خارج می شوند؟