هرآنچه باید از اصول اولیه سوارکاری با اسب بدانید - وبلاگ تاج

به گزارش وبلاگ تاج، حتی یادگیری ساده ترین کارهایی که به اسب و سوارکاری مربوط می گردد، به مدت زمان زیادی احتیاج دارد. تمامی کارهای روزانه نگهداری از اسب، مثل گرفتن اسب، راهنمایی و بستن آن، وظایف مهمی هستند که باید به درستی انجام شوند.

اگر به اسب سواری چه به صورت تفریحی، چه به صورت حرفه ای و مداوم علاقه دارید، در این مطب از وبلاگ تاج مگ با نحوه مراقبت های اولیه از اسب آشنا خواهید شد. بعلاوه به چگونگی رام کردن اسب تا نحوه سوارکاری، نگاهی اجمالی خواهیم داشت.

گرفتن و آماده سازی اسب

گرفتن و زین کردن امن و صحیح یک اسب، چندان کار ساده ای نیست. اگر این فرآیند به درستی انجام نگردد، مدت زمان زیادی طول خواهد کشید و باعث خستگی سوارکار و اسب خواهد شد. حس بینایی و شنوایی در اسب ها بسیار قدرتمند است و آن ها به لمس شدن به وسیله انسان بسیار حساس هستند. اگر تکنیک های صید اسب را بدانید، زمان کمتری برای این کار صرف خواهید کرد و با سرعت بیشتری می توانید اسب را آماده کنید. در نتیجه زمان بیشتری را به سوارکاری اختصاص دهید. این فرآیند شامل نزدیک شدن به اسب، رام کردن و قرار دادن کلگی روی سر اسب است.

نزدیک شدن به اسب

گرفتن اسب با آماده کردن کلگی و طناب سربی آغاز می گردد. این وسیله ها را با خود همراه کنید و به سمت محل استراحت اسب، اصطبل، چراگاه یا پادوک بروید. از جلوی اسب، در جهت چپ یا راست به او نزدیک شوید. اسب باید بتواند شما را ببیند. دزدکی از پشت اسب به آن نزدیک شدن، می توانند سبب وحشت و لگدپرانی اسب گردد. در هنگام نزدیک شدن، با اسب صحبت کنید. از لحن آرام بهره ببرید تا به او بفهمانید که آمدن شما خطری برایش ندارد.

به آرامی به سمت اسب راه بروید و عجله نکنید، زیرا ممکن است که اسب از شما بترسد و فرار می نماید. اگر اسب وحشت زده به نظر می رسد یا اگر رویش را به سمت دیگری چرخاند، بایستید و منتظر بمانید تا قبل پیش روی شما، حالت اسب دوباره ثابت گردد. در هنگام نزدیک شدن به اسب، دست هایتان را پایین بیندازید و به سمت آن دراز نکنید. اگر دست را به سمت اسب ببرید، ممکن است کلگی و طناب را در دست شما ببیند و آن را بشناسد. این اتفاق می تواند باعث وحشت اسب گردد. هیچ حرکت ناگهانی انجام ندهید. تکان دادن دست یا پیش روی سریع به سمت اسب باعث فرار آن می گردد.

اگر اسب فرار کرد، در پی او حرکت نکنید. فقط همان جایی که هستید بمانید. تعقیب اسب باعث وحشت بیشتر آن خواهد شد. در عوض، منتظر بمانید تا متوقف گردد. چند دقیقه به اسب فرصت دهید تا دوباره احساس امنیت کند، سپس به آرامی آغاز به سمت او حرکت کنید.

اسب را رام کنید

به آرامی به اسب نزدیک شوید و گردن و صورتش را نوازش کنید. ملایم این کار را انجام دهید تا اسب وحشت نکند. در این مرحله هدف این است که اسب از حضور شما احساس خطر نکند. به اسب زمان دهید تا به حضور شما عادت کند. بعد از اینکه چند ثانیه صورت یا گردن اسب را نوازش کردید، از دید کامل آن عقب بروید. فیزیکتان طوری باشد که اسب احساس خطر نکند؛ دست هایتان افتاده و پاهایتان کنار هم باشد. سعی کنید با صدای آرام با اسب صحبت کنید. شاید نداند شما چه می گویید، اما ریتم صدای شما می تواند نشان دهد که شما خطرناک نیستید. نوازش اسب را تکرار کنید و کمی بیشتر وقت بگذارید تا اسب کم کم رام گردد.

قرار دادن کلگی روی سر اسب

هنگامی که اسب آرام شد، به آن نزدیک شوید. در حین نوازش صورت و گردن، کلگی را روی بینی اسب بکشید. بازوی دیگرتان دور گردن اسب بالا بیاورید و بند پشت سر را محکم کنید. البته کلگی نباید طوری محکم بسته گردد که بندها در صورت اسب فرو رود. باید به حد احتیاج روی صورت اسب آزادی داشته باشد و شلی بندهای کلگی باید به مقدار ای باشد که دو انگشت دستتان به راحتی از زیر بندها رد گردد. بیش از حد سخت بستن کلگی، باعث عصبانیت یا وحشت اسب می گردد.

چگونه اسب را زین کنیم؟

فرایند گرفتن و زین کردن را برای اسب به کاری آسان و لذت بخش تبدیل کنید. هنگامی که قصد دارید اسب را به قصد سوار شدن زین کنید، باید تمام تلاشتان را کنید که به تجربه ای آزاردهنده تبدیل نگردد. بعد از آنکه اسب را شکار کردید، مقداری علوفه به اسب بدهید و کمی تیمارش کنید. این کار را ادامه دهید تا اسب حس خوبی نسبت به حضور شما داشته باشد. برای آنکه اسب به فرایند زین کردن و سواری عادت کند، سعی کنید دفعات بیشتری آن را از اصطبل بیرون بیاورید. هرچه بیشتر اسب خود را از استراحتگاهش بیرون بیاورید و حیوان را برای حرکت در مسیری کوتاه یا دویدن در منطقه ای وسیع تشویق کنید، تمایل او هم برای شکار بیشتر از قبل می گردد و فرایند زین کردن دیگر سخت نخواهد بود.

اسب خود را آماده کنید

اسب را تیمار کنید و قبل از آنکه زین را روی آن ببندید، از تمیزی یال، دم و سم اسب و نبود زخم روی پوست حیوان مطمئن شوید. حواستان به تمیزی و سلامت نقاط تحت فشار زین و ناحیه دور شکم اسب و سایر نقاط پوستی در تماس با زین باشد. اگر در زیر زین کثیفی باقی بماند، می تواند سبب تحریک پوستی، زخم و ریزش مو در اسب گردد.

برای جلوگیری از تجمع آلودگی، گل و لای و بقایای دیگر پنهان در موهای اسب، از ترفند شانه کاری یا همان قشو بهره ببرید. برس قشو را روی قسمت های استخوانی بدن اسب، گردن و صورت نکشید، زیرا ممکن باعث ایجاد زخم گردد. پاهای اسب خود را با استفاده از چوب سم تمیز کنید. برای انجام این کار کنار اسب بایستید و پشت اسب قرار نگیرید تا لگد به سمتتان پرتاب نکند. در نهایت با یک پارچه تمیز صورت و تمام بدن اسب را پاک کنید.

ایمن سازی زین

بعد از قشو به سراغ زین بروید و آن را چک کنید. سگک ها و بندهای فرسوده را پیدا کنید و مطمئن شوید که در طول سوارکاری، هیچ قسمتی وجود ندارد که از جای خود خارج گردد. بالشتک و زین را آنالیز کنید تا سبب آسیب به اسب نگردد.

بندهای چرمی و رکاب را محکم کنید. زین را به گونه ای بلند کنید، هیچ یک از بندها و تسمه های متصل، زیر آن گیر نکند. زین را بلند کنید. اگر در بلند کردن زین مشکل دارید، بهتر است از یک نفر یاری بگیرید. سمت چپ اسب بایستید. پاها را به مقدار عرض شانه از هم فاصله دهید، پای چپ را نزدیک سم چپ اسب و پای راست را با فاصله کمی در پشت پای چپ قرار دهید. نیم تنه خود را بچرخانید و زین را بالا ببرید و روی اسب قرار دهید. جای آن را تنظیم کنید و رکاب را به جهت قرار گرفتن در نقطه سوار شدن خودتان جابه جا کنید.

آماده سازی نهایی

حتما بعد از قرار دادن زین روی اسب و قبل از سوار شدن، مطمئن شوید که پوست و گوشت حیوان میان سگک و بندهای چرمی زین گیر نیفتاده باشد. با کمی خم شدن پاهای جلویی اسب و کشیده شدن شکم، می توانید از آزاد بودن پوست و گوشت اسب مطمئن شوید. قبل از سوار شدن از درست و محکم بسته شدن زین، خاطر جمع شوید. حتما از سمت چپ اسب سوار شوید. بیشتر اسب ها به سوار شدن از سمت چپ خود عادت دارند و اگر بخواهید از سمت راست سوار شوید، ممکن است بترسند.

راهنمایی اسب

راهنمایی درست اسب بسیار اهمیت دارد تا اسب فرار نکند یا لگد نزد. برای راهنمایی یک اسب در سمت چپ آن، بین سر و شانه و با حدود 30 سانتی متر فاصله قرار بگیرید. با دست راست طناب سربی بگیرید و اسب را برای راهنمایی آماده کنید. طناب را کمی شل بگیرید تا اسب بتواند سر خود را در حالت طبیعی نگهدارد. اضافه طناب را به حالت تاشده با دست چپ نگهدارید.

نکات ایمنی

• هرگز طناب سربی یا افسار اسب را دور دست، مچ یا بدن نپیچید.
• اسب را به سمت راست خودش بچرخانید تا از لگد زدن آن پیشگیری کنید.
• اگر اسب به طور ناگهانی خود را عقب کشید، به سمتش خیز برندارید یا کلگی آن را نکشید. این کار سبب ترسیدن اسب می گردد، خودش را عقب می کشد و بیشتر مقاومت می نماید. اگر اسب خودش را به سمت بالا کشید، انتهای طناب را بگیرید و منتظر بمانید تا اسب آرامش گردد.

برای حرکت اسب، کمی طناب آن را به سمت جلو بکشید. با آغاز حرکت اسب به سمت جلو، دیگر احتیاجی به کشیدن نیست. برای متوقف کردن اسب هم، طناب را با دست راستتان به سمت سینه اسب به عقب بکشید. خودتان هم بایستید و به اسب به صورت کلامی فرمان ایست دهید. طناب را به سمت پایین نکشید، زیرا این کار سر اسب را به سمت پایین می کشد و حیوان را از موقعیت درست خارج می نماید.

چگونه سوار اسب شویم؟

افراد مبتدی بهتر است برای سوار شدن روی است از بلوک پلکانی استفاده نمایند و از یک نفر بخواهند که کنار اسب بایستد. پای چپ را روی رکاب چپ بگذارید و خودتان را بالا بکشید. سپس پای راست را به آرامی بلند کنید و روی رکاب سمت راست قرار دهید. اگر مبتدی هستید، سراغ یک اسب مسن و کاملا آموزش دیده بروید. اسب های جوان که آموزش ضعیفی داشته اند، ممکن است هنگام سوار شدن، از جای خود حرکت نمایند. یک اسب مسن انتخاب کنید که به آرام بودن و خوش رکابی در هنگام سواری معروف باشد. اگر کسی کنار اسب نایستاده بود تا هنگام سوار شدن سر اسب را نگه دارد، باید افسار را محکم در دست چپ بگیرید. البته مراقب باشید که با محکم گرفتن افسار، اسب اذیت نگردد و از فشار وارد شده، به سمت عقب حرکت نکند.

تعادل خودتان را روی زین حفظ کنید و صاف بنشینید. در هنگام نشستن روی اسب، گوش، شانه، لگن و پاشنه شما باید در خط قرار گیرند. در هنگام سوارکاری باید روش های مختلف علامت دادن به اسب خود را بیاموزید و ارتباط برقرار کنید. در ابتدا پاها را کمی از دو طرف فشار دهید تا به اسب علامت دهید که باید حرکت کند. اگر اسب به علامت شما پاسخ نداد، می توانید به آرامی با پاشنه پا به اسب خود لگد بزنید، اما زیاده روی نکنید. هرچند که اسب ها پوست ضخیمی دارند، اما اگر با نیروی زیاد به بدن آن ها لگد بزنید، برای آن ها دردناک و ناخوشایند خواهد بود. یک ضربه ملایم معمولا برای آغاز حرکت آرام اسب کافی است. علامت ها و پیام های کلامی هم در برخی از مواقع یاری نماینده است. البته تمام این علامت های کلامی، به نوع آموزش اسب بستگی دارد. از مربی اسب با توجه به نوع آموزش، درباره امکان ارتباط کلامی با اسب، حتما سوال کنید.

حرکات سر اسب را با بازوهای خود هماهنگ کنید. وقتی اسبی راه می رود، سر او با ریتم بدن به عقب و جلو حرکت می نماید. بنابراین اجازه دهید دستانتان با سر اسب به عقب و جلو حرکت کنید. نبود این هماهنگی می تواند به اسب آسیب برساند.

گره زدن طناب اسب

اسب را به درهای ورودی یا تخته های حصار نبندید. بعد از آنکه اسب را گرفتید، طناب آن را به جایی ایمن، به صورت محکم و مطمئن گره بزنید. اولین بار باید در کنار یک فرد با تجربه، طناب اسب را گره بزنید.

نکات ایمنی

• اسب را به تخته های پرچین، نرده های سیمی، ورودی، تیرهای لق و پوسیده، اتومبیل و ماشین آلات نبندید.
• همواره اسب را با طناب سربی ببندید و از طناب و ریسمان معمولی استفاده نکنید.
• اگر اسب بعد از بسته شدن، خودش را عقب کشید، از طرفین یا عقب به اسب نزدیک شوید و آن را به سمت جلو راهنمایی کنید. هرگز از جلوی اسب به او نزدیک نشوید، زیرا این کار باعث می گردد که اسب بیشتر از قبل به عقب حرکت کند.

در آخر

سوارکاری برای افراد مبتدی می تواند سخت باشد و برای یادگیری آن به زمان و حوصله زیادی احتیاج دارید. کار با مربی حرفه ای آغاز کنید. یادتان باشد که قبل از سوار شدن روی اسب، تیمار و تمیزکاری بدن اسب بسیار اهمیت دارد. با یک برس اسب را قشو کنید. گرد و غبار، عرق و موهای شل را روی اسب با یاری برس پاک کنید. زین و تسمه ها را هم حتما پیش از سوار شدن چک کنید تا از سلامت و قرارگیری درست زین مطمئن شوید. همه چیز را مهیا کنید تا در کنار استفاده از تجربه سوارکاران حرفه ای، این فعالیت مهیج و در عین حال آرامش بخش را بیاموزید.

منابع: Catch a Horse, Saddle a Horse Western, Ride-a-Horse, horses.extension